The Commentary Literature on Maṣābīḥ al-Sunnah Abstract

el-Ferrāʾ el-Beġavī’nin (ö. 516/1122) Meṣābīḥu’s-Sunne isimli hadis derlemesi yazıldığı günden itibaren ilgiyle karşılanıp farklı coğrafyalardaki medrese ve dāru’l-ḥadīs̱lerde okunmuştur. Bu ilgi sonucu eser hakkında dönemlerde çok sayıda şerh kaleme alınmıştır. El-Meṣābīḥ şerhlerini listeleyen çalışmalarda çoğunlukla birbirinin tekrarı karışık bilgiler yer almaktadır. durum ilgili kaynaklardaki kütüphane katalog kayıtları ile yetinilmesinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca şimdiye kadar hazırlanan listelerde şerhlerin özellikleri fazla bilgi bulunmamaktadır. makalede el-Meṣābīḥ şerhleri tespit edilip incelenmekte, ortak yönleri dikkate alınarak değerlendirilmektedir. Çalışmada öncelikle listesi sunulmuş eserin hacmini artırmamak gayesiyle müellifler eserler tanıtılmadan yalnızca kaynaklara atıf yapılmıştır. varsa müellif hakkındaki ihtilaflara temas edilmiştir. Makalede el-Meṣābīḥ’in günümüze ulaşan 25 şerhi edilmiş, matbu 6 yanı sıra yazma haldeki 19 listelenmiştir. Kaynaklarda ismi geçen 4 şerhin kayıp olduğu, harici bir teyit edilemeyen 11 ise sadece müelliflerine nispet edildiği Şerhler değerlendirilirken müelliflerin yaşadıkları bölge dönem ilmî kişilikleri karşılaştırma Ardından muhteva başlığı altında incelenerek hususi yönlerine dikkat çekilmeye çalışılmış, temel bunlardan istifade eden diğer şerhler belirlenmiştir. kısımda bilgileri öne çıkaran şerhlere de Şarihlerin yorumlarında aldıkları alimler şerhlerinin birbirlerine sonraki eserlere ne ölçüde kaynaklık ettikleri kaynaklar etkileşim başlığında incelenmiştir. Makalenin sonuna tablo halinde eklenerek bu toplu halde gösterilmeye çalışılmıştır.